Ο ανεπανάληπτος Γιάννης Τσαρούχης.

“… Έχοντας αποθέσει όλες μου τις ελπίδες στην ζωγραφική, είχα τύψεις όταν ασχολιόμουν με κάτι άλλο.
Δεν έχω ταλέντο συγγραφέα, αλλά έχω ιδέες.
Να μου συχωρέσουν αυτή την αδυναμία να το νομίζω.
Με τη ζωγραφική μόνο, δεν θα μπορούσα να βγάλω το άχτι μου για ένα σωρό πράγματα με τα οποία διαφωνούσα στην καθημερινή μου ζωή”.

 

.

Ο Γιάννης Τσαρούχης γεννήθηκε στον Πειραιά στις 31 Δεκεμβρίου του 1909 (όπως δηλώνει ο ίδιος) και κατάγεται από την γνωστή οικογένεια Μεταξά από τα Ψαρά.
Τα πρώτα του έργα τα εξέθεσε το 1929 στο «Άσυλο Τέχνης». Η επιτυχία που σημείωσε τον οδήγησε στη συνέχεια να φοιτήσει στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών του Μετσόβιου Πολυτεχνείου (1929 – 1935). Παράλληλα, μαθήτευσε κοντά στον Κόντογλου (1931 – 1934), ο οποίος τον μύησε στη βυζαντινή αγιογραφία, ενώ μελέτησε τη λαϊκή αρχιτεκτονική και ενδυμασία. Μαζί με τους Πικιώνη, Κόντογλου και Αγγ. Χατζημιχάλη πρωτοστάτησε στο αίτημα της εποχής για την ελληνικότητα της τέχνης.
Απεβίωσε στις 20 Ιουλίου του 1989 στην Αθήνα.
(Για περισσότερα εδώ).

 

«Καφενείο, ο Παρθενών».

.

«Γεννήθηκα στο τελευταίο πάτωμα ενός σπιτιού τρίπατου, στην οδό Λουκά Ράλλη και Βασιλέως Γεωργίου, στον Πειραιά. Όπως τα περισσότερα νέα σπίτια στον Πειραιά ήταν νεοκλασικό. Το να βγεις περίπατο στον Πειραιά εκείνη την εποχή ήταν σαν να σεργιανίζεις σε μια γιγαντιαία σκηνογραφία με βράχια και ωραία σπίτια με αγάλματα και αετώματα.»

 Ο Γιάννης Τσαρούχης, εκτός από ζωγράφος, υπήρξε σκηνοθέτης, σκηνογράφος, ενδυματολόγος, συγγραφέας και μεταφραστής αρχαίων τραγωδιών. Το χιούμορ και η ευρυμάθειά του φαίνονται στις αποφθεγματικές του φράσεις και στις διηγήσεις του.

.

.

.

Ζωγραφιά μακέτας, «Η τρικυμία του Σαίξπηρ». 1968

.

.

.

Κοστούμια απ΄τις «Όρνιθες» του Αριστοφάνη.

.

.

«Μόνο με παραμύθια κατακτώνται οι άνθρωποι».

«Τόσα πολλά αγράμματα τσογλάνια… Τι φρίκη Θεέ μου»…

 .

.«Ευριπίδη Ορέστης».
Μακέτα σκηνικού 1968.

.

Δε σταμάτησαν ποτέ να ζητούν ν΄αγοράσουν έργα του, άνθρωποι λιγότεροι ή περισσότερο πλούσιοι. Αυτό τον δυσαρεστούσε και του έφερνε μελαγχολικές σκέψεις. “Τρομάζω”, έλεγε, “γιατί δεν είναι πολύ πίσω ο καιρός που κανείς δεν τα ήθελε ούτε για χάρισμα. Δεν καταλαβαίνω τι μεσολάβησε. Φαίνεται ότι, όπως σπάνε πιάτα στα μπουζούκια, θέλουν να αγοράσουν και ένα έργο μου”.
Για να τους αποφύγει, ζητούσε εξωφρενικές τιμές. Δεν είχε όμως υπολογίσει τι βιτσιόζοι είναι οι νεόπλουτοι Έλληνες. Οι μεγάλες τιμές τούς διέγειραν περισσότερο. Λυπόταν που είχε γίνει ένα είδος μόδας και τα έργα του πωλούνταν τόσο ακριβά, που κι ο ίδιος, όπως έλεγε, δεν μπορούσε πια να τα αγοράσει. Αντιπαθούσε τους συλλέκτες που αγοράζουν έργα του και τα φυλακίζουν χωρίς να μπορεί κανείς να τα δει.

“ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΣΑΡΟΥΧΗΣ”.
Αλέξιος Σαββάκης.
Εκδόσεις Καστανιώτης.

 

«Αντίγραφο του Τιτσιάνο».

 

«Στην Ελλάδα ζούμε πολυτελέστερα απ’ όσο μας επιτρέπουν τα μέσα μας, πέρα από τις οικονομικές μας δυνατότητες και τις ψυχικές μας ικανότητες. Αυτό ήδη μας δημιουργεί προβλήματα και θα μας προξενήσει μεγάλο κακό».

 

.

Μια κυρία του ζητούσε να ζωγραφίσει το πορτρέτο του γιου της. Μέσα στην ίδια αμοιβή ζητούσε κι ένα ναύτη. Ήταν πολύ φθηνά. “Όχι”, της είπε. “Με την τιμή αυτή δεν μπορώ να σας δώσω κι ένα ναύτη επιπλέον. Θα ζωγραφίσω το γιο σας όμως σαν ναύτη”.

 

«Οι τέσσερεις εποχές»

.

Μια άλλη Αθηναία συλλέκτρια του ζητούσε φορτικά να ζωγραφίσει τα μέλη της οικογένειάς της ως τις τέσσερις εποχές. Εκείνη ως φθινόπωρο, το σύζυγό της ως χειμώνα και τις κόρες της ως καλοκαίρι και άνοιξη. Μια μέρα, που υπήρχε αρκετή αναστάτωση στο Μαρούσι, επειδή θα ταξιδεύαμε (όταν επρόκειτο να ταξιδέψει, ο Τσαρούχης, κυριευόταν από άγχος) χτύπησε το τηλέφωνο. Το σήκωσα κι ήταν αυτή. Ρωτούσε αν ο κύριος Τσαρούχης είχε αποφασίσει για τη σύνθεση. “Είναι η κυρία…”, είπα, “και ρωτά τι κάνατε με την ιδέα των εποχών. Ρωτά αν θα τη ζωγραφίσετε ως φθινόπωρο”. “Πες της ότι αυτή μόνο ως θεομηνία μπορώ να την κάνω”.

.

«ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΣΑΡΟΥΧΗΣ”
Α. Σαββάκης.
Εκδόσεις Καστανιώτη.

 

.

«Οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν εκτιμούν τους καλλιτέχνες.
Μόνο όσοι παρακαλούν γονατιστοί θεωρούνται άξιοι».

Ένα εξαιρετικό άρθρο για τον Τσαρούχη μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

 

«Έτσι… απλά», είναι μια σειρά από 11 videos. Σ’ αυτό που διάλεξα, ο Τσαρούχης μαζί τον Μάνο Χατζηδάκη συνομιλούν στο περιβόλι του στη Γαλλία…
Σ’ αυτό το video, που για μένα είναι αποκαλυπτικό, ο Τσαρούχης ομολογεί πως αν ήταν να ξαναρχίσει τη ζωή του, θ’ ασχολιόταν μόνο με τη γη… η γη, το περιβόλι του έμαθαν πολλά.

.

 

«Δεν μ’ ενδιαφέρει το Ελληνικό… αλλά το καλό και το αρεστό.
Συνέβη όμως πολλές φορές γυρεύοντας το καλό, να συναντήσω το Ελληνικό».

«Στην Ελλάδα όλα γίνονται όπως θέλουν οι μέτριοι.
Η μετριότητα κατάντησε να είναι κάτι απαραίτητο… η μετριότητα και η καπατσοσύνη».

Και το πολύ γνωστό μας, «στην Ελλάδα είσαι ότι δηλώσεις», που αποδίδεται στον Γιάννη Τσαρούχη δεν το είπε ο ίδιος.

.

.

.